TẬP CHO TRẺ ĐI TOILET

Trẻ con ở Mỹ thường được tập đi toilet vào khoảng 2-3 tuổi. Vào độ tuổi này, hệ thần kinh của trẻ phát triển đủ để cảm nhận và kiểm soát nước tiểu/phân.

Dữ liệu cho thấy tuổi tập toilet của trẻ càng ngày càng trễ đi (thập niên 1980 thì khoảng tuổi từ 24-27 tháng; đến thập niên 1990 thì trung bình trẻ gái cần đạt 35 tháng để biết đi toilet, trẻ trai thì trễ hơn, 39 tháng tuổi). Một vài giải thích được đưa ra bao gồm tã giấy càng ngày càng rẻ, rộng hơn và hiệu quả hơn cho trẻ lớn hoặc do phong cách dạy trẻ của phụ huynh ngày càng cá nhân hóa hơn, phụ huynh chờ đợi "dấu hiệu sẵn sàng" từ trẻ, thay vì bắt ép chúng phải tập đi toilet vào một mốc thời gian ràng buộc nào đó.

Văn hóa của từng dân tộc cũng ảnh hưởng đến thời gian tập toilet. Người Mỹ gốc Phi có xu hướng tập toilet cho con ở độ tuổi nhỏ hơn so với phụ huynh da trắng.

Một nghiên cứu của Blum và cộng sự cho thấy trẻ trẻ biết đi toilet sau 3 tuổi dễ bị táo bón và từ chối đi toilet hơn so với nhóm được tập toilet trước 3 tuổi.

Trẻ cần phát triển đủ để đạt một số kỹ năng cần thiết cho việc tập đi toilet. Phụ huynh thường hỏi là khi nào tôi nên bắt đầu tập cho trẻ đi toilet. Các dấu hiệu dưới đây sẽ hữu ích cho phụ huynh để trả lời câu hỏi trên.

 

🎯 Đi đến được vị trí nhà vệ sinh (12-16 tháng)

(Trẻ phải đi vững)

🎯 Nhận thức được cảm giác mắc cầu, mắc tiểu (15-24 tháng)

(Trẻ thường sẽ có hành vi "kìm lại": trẻ quỳ, rùng mình, rung, nhảy nhót...)

🎯 Biết tụt quần (18-24 tháng)

🎯 Ngồi vững trên toilet (26-31 tháng)

🎯 Kiểm soát được phân, nước tiểu - giữ khô ráo khoảng 2 giờ (26-35 tháng)

(Trẻ phải phát triển đủ để dung tích bàng quang/ruột có thể giữ được một lượng nước tiểu/ phân đủ lâu và đều đặn.)

🎯 Giao tiếp được để bày tỏ nhu cầu đi toilet (26-34 tháng)

(Trẻ có thể nói, chỉ hoặc ra dấu để diễn đạt việc đi toilet. Phụ huynh cũng nên dùng một từ đặc biệt nào đó để diễn đạt cho trẻ)

🥇Phương pháp tiếp cận của trung tâm trẻ em Brazelton.

Phụ huynh mua một cái ghế tập toilet, nên để cho trẻ lựa nhằm gia tăng sự thích thú. Đặt ghế vào nhà tắm, trong khi phụ huynh dùng toilet thật, trẻ sẽ dùng cái ghế này, hoặc cùng trẻ giả bộ chơi trò đi ị 🤣. Dùng thêm sách hoặc video để dạy trẻ. Khi trẻ phát triển đủ để giữ khô ráo khoảng 2 giờ, mua cho trẻ một cái quần đùi, với hình siêu nhân hoặc nhân vật hoạt hình yêu thích. Sau khi đi cầu/đi tiểu, trẻ có thể mặc cái quần yêu thích này. Lúc phụ huynh nhận ra dấu hiệu "kiềm lại" của trẻ, động viên trẻ dùng toilet. Sau khi thành công, thưởng cho trẻ bằng một cái ôm, xoa đầu, đập tay hay sticker, bánh...

🥈Phương pháp "dẹp bỏ tả".

Dành cho trẻ có tính cách dễ chịu. Chọn ngày nắng ráo ấm áp, không mặc tả cho trẻ, đợi trẻ có dấu hiệu mắc tiểu, mắc ị, dẫn trẻ vào toilet và đi. Những lần đầu trẻ có thể "gãy gánh giữa đường", tập tiếp vào những lần sau. Có thể cho trẻ uống nhiều nước để có nhiều cơ hội tập hơn.

🥉Phương pháp "ngồi toilet"

Sau mỗi bữa ăn, cho trẻ ngồi vào toilet 5 phút, nghỉ 2 giờ rồi lặp lại. Phụ huynh khuyến khích trẻ rặn, có thể để tay trẻ ở vùng bụng dưới để cảm nhận hành vi rặn. Đọc sách hoặc mở nhạc cho trẻ để đảm bảo thoải mái và trẻ có thể ngồi yên lâu hơn. Thưởng cho trẻ vào những lần cố gắng đầu tiên và khi thành công.

Dạy trẻ là cả một quá trình và trẻ học hiệu quả khi "bài học mới" chỉ khó hơn một chút so với khả năng hiện tại của trẻ. Khen, thưởng, động viên giúp duy trì hành vi. La mắng, hình phạt chỉ làm mối quan hệ của phụ huynh và trẻ xấu đi, dẫn đến nhiều vấn đề về phát triển và hành vi sau này. Do đó, phụ huynh phải thật thông thái và khéo léo nhé.

Nguồn: Elimination Conditions. Schonwald A. Rappaport L.